W piątek 31 marca 2023 roku członkowie zarządu Stowarzyszenia Niezatapialna Wioska Młoty Agnieszka Skimina i Dariusz Mielniczek byli obecni na sesji Rady Miejskiej w Bystrzycy Kłodzkiej. Jeszcze przed rozpoczęciem posiedzenia Pani Burmistrz Renata Surma i każdy z 15 radnych otrzymali materiały przygotowane przez Stowarzyszenie NWM zawierające osiem pytań do Pani Burmistrz nt. planowanej budowy elektrowni szczytowo-pompowej w Młotach:
- Czy w rozmowach ze stroną rządową padła kwestia odszkodowań dla wszystkich mieszkańców Młot oraz ich prawnych spadkobierców, którzy ucierpieli wskutek podjęcia przez Państwo Polskie decyzji o lokalizacji ESP we wsi Młoty?
- Czy w rozmowach ze stroną rządową poruszana była kwestia odszkodowań dla wszystkich mieszkańców i mieszkanek Gminy Bystrzyca Kłodzka, którzy ucierpieć mogą wskutek rozpoczęcia budowy. Myślę tu głównie o przedsiębiorcach z branży turystycznej, a także posiadaczach studni, w których w wyniku prac może zabraknąć wody.
- Na jakiej podstawie wyliczona została kwota 100 000 000 PLN corocznych wpływów do budżetu gminy, o których mówiła Pani podczas lutowego spotkania? Czy kwota ta przeznaczona będzie na pomoc poszkodowanym wskutek wznowienia budowy mieszkankom i mieszkańcom? Czy ze strony PGE padło zapewnienie, że jako inwestor nie będą próbowali obniżyć wpływów z tytułu podatków dla gminy oraz czy powołana do administrowania ESP Młoty spółka zostanie zarejestrowana na terenie naszej gminy? Od którego roku planowane są te wpływy?
- Czy są planowane badania wpływu na mikroklimat w okolicznych ośrodkach narciarskich? Tak duże zbiorniki wodne połączone ze znacznym wylesieniem (przynajmniej 30 ha) mogą wpłynąć na cieplejsze zimy w promieniu 5-10 km.
- Czy znany jest planowany przebieg linii wysokiego, którędy będzie dostarczana i odbierana energia elektryczna do i z ESP Młoty? Czy w związku z budową tej linii są planowane wysiedlenia mieszkańców gminy Bystrzyca Kłodzka?
- W niektórych wypowiedziach polityków promujących budowę ESP Młoty oraz inwestora, jako jedna zalet tej inwestycji, jest podawany wpływ na rozwój turystyki. Czy ma pani na ten temat jakąś szerszą wiedzę? Czy którykolwiek ze zbiorników elektrowni Młoty ma mieć funkcję rekreacyjną?
W podobnej elektrowni w czeskiej Dlouhé Stráně oba zbiorniki są niedostępne do korzystania rekreacyjnego. - Czy gmina Bystrzyca Kłodzka przewiduje pomoc dla wysiedlonych mieszkańców Młot? Czy jest w planach wsparcie finansowe, rzeczowe czy też prawne dla wysiedlanych?
- Czy śledzi pani prace nad tzw. “specustawą o ESP”, czyli rządowym projektem ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych oraz inwestycji towarzyszących? Jej zapisy odnośnie wywłaszczenia sprawiają, że właściele nieruchomości na terenie inwestycji w zasadzie z dnia na dzień muszą się wyprowadzić. Czy gmina Bystrzyca Kłodzka ma plan zapewnienia choćby tymczasowych nieruchomości dla ponad 50 mieszkańców wsi Młoty?
Materiały zawierały też szeroko opisane liczne wątpliwości dotyczące m.in. pośpiechu procedowania specustawy o ESP (zwłaszcza przepisów dot. wysiedlenia mieszkańców i odszkodowań), deklarowanego czasu trwania budowy, degradacji przyrody, dostępu do wody dla mieszkańców, wpływu na lokalny mikroklimat czy wreszcie deklarowanych wpływów do budżetu gminy na poziomie 100 mln zł rocznie.
Kiedy w porządku obrad pojawił się czas na zapytania i interpelacje radnych, przewodniczący Rady Miejskiej Artur Pokora, udzielił głosu radnej Halinie Krzysztofik, która, w imieniu Stowarzyszenia NWM i mieszkańców Młot, wystosowała do Pani Burmistrz zapytanie zawierające ww. osiem pytań.
Pani Burmistrz od razu się do nich odniosła przywołując spotkanie z 17 lutego z politykami i przedstawicielami inwestora Grupy PGE w bystrzyckim Ratuszu. Padły podobne, mało konkretne odpowiedzi (np. “Gmina nigdy nie zostawi swoich mieszkańców bez pomocy”, “Nie wiemy czy ta budowa dojdzie do skutku”). Wg Pani Renaty Surmy należy poczekać do przełomu czerwca i lipca br. kiedy ma być gotowe studium wykonalności inwestycji – dopiero wtedy będzie można udzielić szczegółowych odpowiedzi. Włodarz Bystrzycy Kłodzkiej dodała, że pytania nie są do niej i przekaże je do inwestora.
W odpowiedzi na pytanie nr 3, dotyczące szacunku corocznych wpływów podatków z tytułu działania ESP Młoty, padło wyjaśnienie, że jest to stawka podatku od nieruchomości (2%) pomnożna przez pojawiającą się w materiałach prasowych wartość inwestycji (5 mld zł).
Na samym końcu sesji głos został udzielony przedstawicielowi SNWM, sołtysowi Mostowic i Piaskowic, Dariuszowi Mielniczkowi, który starał się wytłumaczyć Radzie Miejskiej i włodarzowi gminy, co tak mocno niepokoi mieszkańców zrzeszonych w stowarzyszeniu. Były to m.in.
- Niepokojące tempo procedowania specustawy. “Skoro czekaliśmy na wznownienie tej inwestycji 40 lat, to nie powinniśmy teraz się aż tak spieszyć” – komentował nagłe zwołanie posiedzenia sejmowej komisji ws. specustawy o ESP.
- Zagrożone zasoby wodne dla mieszkańców Gór Bystrzyckich.
- Degradacja środowiska natualnego, obszarów Natura 2000 i miejsca, gdzie żyją zagrożone gatunki nietoperzy oraz wilki.
- Wysiedlenia i zniszczenie krajobrazu w związku z budową linii wysokiego napięcia, która ma połączyć Młoty z Ząbkowicami Śl.
- Transport materiałów budowlanych, ciężkiego sprzętu przez okres budowy, który może trwać nawet 15 lat.
- Wpływ zbiorników wodnych i wylesienia na ocieplenie klimatu i tym samym na długość zalegania pokrywy śnieżnej.
Padły też pytania o jawność wyników inwentaryzacji środowiskowej przeprowadzanej przez Grupę PGE, dostęp do opracowywanego studium wykonalności inwestycji, czy możliwość wykonania badań wpływu na środowisko przez niezależną instytucję.
Pod koniec wywodu była mowa o podobnej elektrowni szczytowo-pompowej w Czechach – Dlouhé Stráně, która choć dużo mniejsza, może dawać wyobrażenie o kształcie ESP Młoty. Członek Zarządu SNWM zwrócił uwagę na brak rekreacyjnego potencjału takich zbiorników z powodu ich technicznego charakteru.
Pani Burmistrz nie wysłuchała tego wystąpienia do końca, ponieważ miała inne zobowiązania, ale obiecała, że zapozna się z jego treścią później i postara się odnieść do wszystkich poruszonych kwestii.